Key Takeaways |
|---|
Spaced Repetition (Lặp lại ngắt quãng) là một kỹ thuật học tập và ghi nhớ thông tin dựa trên nguyên tắc tối ưu hóa thời gian ôn tập, khuyến khích bạn ôn tập theo khoảng thời gian tăng dần – nghĩa là bạn sẽ được nhắc lại một kiến thức ngay trước khi bạn sắp quên nó. Những lợi ích của phương pháp học ngắt quãng: Những cách áp dụng phương pháp Spaced Repetition hiệu quả: Các phần mềm học tiếng Anh theo phương pháp Spaced repetition: Anki, Quizlet, Memrise và Brainscape .. Các bước áp dụng phương pháp Spaced repetition: |
Một trong những thách thức lớn nhất khi học tiếng Anh là làm thế nào để ghi nhớ kiến thức một cách lâu dài và hiệu quả. Đôi khi bạn phải dành hàng giờ để học từ vựng hay cấu trúc ngữ pháp, nhưng lại quên ngay vào ngày mai. Trong những trường hợp này, phương pháp Spaced Repetition (Lặp lại ngắt quãng) sẽ giúp bạn học tập thông minh hơn, từ đó tối ưu hóa quá trình ghi nhớ thông tin dài hạn.
Vậy Spaced Repetition là gì, phương pháp này hoạt động như thế nào và vì sao ngày càng được áp dụng rộng rãi trong việc học tiếng Anh? Hãy cùng IDP khám phá trong bài viết dưới đây.
Sẵn sàng chinh phục kỳ thi IELTS cùng IDP với nhiều ưu đãi hấp dẫn.
1. Spaced Repetition là gì?
Spaced Repetition (Lặp lại ngắt quãng) là một kỹ thuật học tập và ghi nhớ thông tin dựa trên nguyên tắc tối ưu hóa thời gian ôn tập. Thay vì ôn lại kiến thức một cách ngẫu nhiên hoặc dồn dập, Spaced Repetition khuyến khích bạn ôn tập theo khoảng thời gian tăng dần – nghĩa là bạn sẽ được nhắc lại một kiến thức ngay trước khi bạn sắp quên nó.
Ví dụ: Khi bạn muốn học một từ mới: resilient (kiên cường, bền bỉ). Bạn có thể áp dụng ịch lôn tập theo phương pháp học Spaced Repetition như sau:
Lần ôn tập | Thời điểm | Mục tiêu |
|---|---|---|
Lần 1 | Ngày hôm nay | Ghi nhớ định nghĩa + ví dụ |
Lần 2 | Sau 1 ngày | Ôn lại nghĩa và đặt câu |
Lần 3 | Sau 3 ngày | Kiểm tra bằng cách nhìn ví dụ đoán từ |
Lần 4 | Sau 7 ngày | Dùng từ trong đoạn văn ngắn hoặc nói |
Lần 5 | Sau 14 ngày | Tự nhớ từ khi viết hoặc nói mà không cần gợi ý |
→ Cách học này sẽ giúp bạn ghi nhớ từ resilient một cách tự nhiên và lâu dài mà không cần học đi học lại hàng ngày.
2. Cơ sở khoa học của phương pháp Spaced Repetition
Ý tưởng cốt lõi của Spaced Repetition là chống lại "Đường cong lãng quên" (Forgetting Curve) - một khái niệm được phát triển bởi nhà tâm lý học Hermann Ebbinghaus vào cuối thế kỷ 19. Ông đã chứng minh rằng:
Tốc độ quên ban đầu rất nhanh: Khi bạn học một thông tin mới, trí nhớ của bạn về thông tin đó sẽ mạnh nhất. Tuy nhiên, theo thời gian, nếu không được ôn tập, thông tin này sẽ dần bị lãng quên chỉ trong vài giờ hoặc vài ngày.
Tốc độ quên chậm lại dần: Sau giai đoạn đầu, tốc độ quên sẽ chậm lại.
Ôn tập làm "phẳng" đường cong: Mỗi lần bạn ôn tập thành công, đường cong lãng quên sẽ được làm phẳng hơn, nghĩa là thông tin sẽ được ghi nhớ lâu hơn.
Spaced Repetition sẽ tính toán và nhắc bạn ôn tập lại đúng vào những thời điểm mà bạn sắp quên kiến thức đó. Khi bạn ôn tập thành công, khoảng thời gian cho lần ôn tập tiếp theo sẽ được kéo dài ra. Ngược lại, nếu bạn quên, khoảng thời gian sẽ được rút ngắn lại. Quá trình này giúp củng cố thông tin, dần dần đưa kiến thức từ trí nhớ ngắn hạn vào trí nhớ dài hạn, giúp bạn ghi nhớ bền vững và hiệu quả hơn rất nhiều.
Spaced Repetition không chỉ là một phương pháp học từ vựng mà còn có thể áp dụng cho bất kỳ loại thông tin nào cần ghi nhớ, từ công thức toán học, tên người, đến các khái niệm phức tạp.
Đường cong này cho thấy chúng ta có xu hướng quên đi một lượng lớn kiến thức ngay sau khi học, và lượng kiến thức còn lại sẽ giảm dần theo thời gian nếu không được ôn tập.
3. Những lợi ích của phương pháp học ngắt quãng
Việc áp dụng phương pháp Spaced Repetition mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho người học, đặc biệt là trong việc ghi nhớ từ vựng và kiến thức cho kỳ thi IELTS:
Ghi nhớ thông tin lâu hơn và hiệu quả hơn: Đây là lợi ích cốt lõi và quan trọng nhất của Spaced Repetition. Bằng cách ôn tập vào những khoảng thời gian tối ưu, phương pháp này giúp thông tin được chuyển từ trí nhớ ngắn hạn sang trí nhớ dài hạn một cách bền vững. Nhờ việc ôn lại đúng thời điểm, kiến thức sẽ được củng cố liên tục giúp bạn ghi nhớ lâu hơn.
Tiết kiệm thời gian học tập: Phương pháp lặp lại ngắt quãng giúp bạn ôn ít hơn, nhưng vẫn đảm bảo độ hiệu quả cao. Thay vì lãng phí thời gian ôn tập những gì bạn đã nhớ rõ hoặc ôn tập quá muộn khi đã quên gần hết, phương pháp này tập trung vào những thông tin bạn đang có nguy cơ quên. Điều này giúp tối ưu hóa thời gian và nỗ lực học tập của bạn
Cải thiện khả năng phản xạ và truy xuất thông tin: Việc ôn tập định kỳ không chỉ giúp bạn ghi nhớ mà còn rèn luyện khả năng truy xuất thông tin từ bộ nhớ một cách tự nhiên. Điều này đặc biệt quan trọng trong các kỳ thi như IELTS, nơi bạn cần phải nhanh chóng nhớ lại từ vựng, cấu trúc ngữ pháp hoặc ý tưởng để trả lời câu hỏi Speaking hoặc viết bài luận Writing.
Dễ dàng cá nhân hóa quá trình học: Các hệ thống Spaced Repetition hiện đại (đặc biệt là phần mềm) có khả năng điều chỉnh khoảng thời gian ôn tập dựa trên hiệu suất cá nhân của bạn. Nếu bạn nhớ một thông tin dễ dàng, khoảng cách ôn tập sẽ dài hơn; nếu bạn gặp khó khăn, khoảng cách sẽ ngắn lại. Điều này đảm bảo rằng bạn luôn ôn tập những gì bạn cần, vào đúng thời điểm bạn cần.
4. Những cách áp dụng phương pháp Spaced Repetition hiệu quả
Spaced Repetition có thể được áp dụng theo nhiều cách khác nhau, từ truyền thống đến hiện đại sao cho phù hợp với phong cách học tập và sở thích của từng người. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến và hiệu quả để ôn luyện kiến thức mới thông qua phương pháp Spaced Repetition:
4.1. Sử dụng Flashcard và Hộp ôn tập (Leitner System)
Đây là phương pháp thủ công và đơn giản nhất để áp dụng Spaced Repetition, không yêu cầu bất kỳ công nghệ nào. Nó dựa trên một hệ thống sắp xếp thẻ học thông minh, được gọi là Leitner System, được phát triển bởi Sebastian Leitner vào những năm 1970.
Cách thực hiện:
1. Chuẩn bị flashcard: Viết từ vựng/câu hỏi ở một mặt và nghĩa/câu trả lời ở mặt còn lại của flashcard.
2. Chuẩn bị các hộp (hoặc ngăn): Bạn cần ít nhất 3-5 hộp (hoặc ngăn) được đánh số từ 1 đến 5. Mỗi hộp đại diện cho một khoảng thời gian ôn tập khác nhau.
Hộp 1: Ôn tập Hàng ngày: Ngăn này chứa các từ vựng hoàn toàn mới hoặc những từ bạn đã quên trong các lần ôn tập trước. Bạn cần ôn tập tất cả các thẻ trong hộp này mỗi ngày.
Hộp 2: Ôn tập 2-3 ngày một lần: Khi bạn nhớ được một từ từ Hộp 1, hãy chuyển thẻ đó sang Hộp 2. Bạn sẽ chỉ ôn tập các thẻ ở đây sau mỗi 2-3 ngày.
Hộp 3: Ôn tập hàng tuần: Khi bạn nhớ được một từ từ Hộp 2, hãy chuyển nó sang Hộp 3. Các thẻ trong ngăn này chỉ cần ôn tập 1 lần mỗi tuần.
Hộp 4: Ôn tập 2-4 tuần một lần: Khi bạn nhớ được một từ từ Hộp 3, hãy chuyển nó sang Hộp 4. Đây là những từ bạn đã nhớ khá chắc, nên chỉ cần ôn tập 2-4 tuần một lần để củng cố trí nhớ dài hạn.
→ Khi ôn tập, nếu bạn nhớ đúng một từ, hãy chuyển thẻ đó sang hộp tiếp theo. Nếu bạn quên, hãy chuyển thẻ đó trở lại Hộp 1 để ôn tập thường xuyên hơn.
4.2. Tận dụng các phần mềm và ứng dụng ôn luyện
Đây là cách phổ biến và hiệu quả nhất để áp dụng Spaced Repetition trong thời đại công nghệ. Các phần mềm này sử dụng thuật toán phức tạp để tự động tính toán và điều chỉnh khoảng thời gian ôn tập cho từng từ/thẻ dựa trên hiệu suất ghi nhớ của bạn.
Bạn có thể lựa chọn một trong các phần mềm Spaced Repetition phổ biến như Anki, SuperMemo, Memrise hay Quizlet. Khi sử dụng các ứng dụng này, bạn chỉ cần nhập từ vựng và đánh giá mức độ ghi nhớ của mình sau mỗi lần ôn tập (Ví dụ: Easy, Good, Hard). Dựa trên đánh giá của bạn, thuật toán của phần mềm sẽ tự động lên lịch cho lần ôn tập tiếp theo. Những từ bạn nhớ dễ dàng sẽ được ôn lại sau một khoảng thời gian dài hơn, trong khi những từ khó sẽ được ôn lại sớm hơn.
4.3. Áp dụng sơ đồ tư duy (Mindmap)
Sơ đồ tư duy (Mindmap) là một công cụ trực quan mạnh mẽ giúp tổ chức thông tin và kích thích khả năng liên tưởng của não bộ. Khi kết hợp với Spaced Repetition, Mindmap có thể giúp bạn ghi nhớ từ vựng và các khái niệm liên quan một cách hiệu quả hơn. Thay vì ôn tập từng từ riêng lẻ, bạn sẽ ôn tập toàn bộ sơ đồ tư duy hoặc một phần của nó. Khi ôn tập, hãy cố gắng nhớ lại các từ và mối liên hệ giữa chúng.
5. Các phần mềm học tiếng Anh theo phương pháp Spaced repetition
5.1. Anki
Khi nhắc đến các phần mềm học tập theo phương pháp ghi nhớ lặp lại ngắt quãng, Anki là một ứng dụng khá phổ biến đối với nhiều người học. Với thuật toán tối ưu dựa trên khoa học về não bộ, Anki sẽ tự động tính toán và sắp xếp lịch trình ôn tập flashcard cho bạn, đảm bảo bạn ôn lại kiến thức vào đúng thời điểm chuẩn bị quên. Điều này giúp bạn ghi nhớ thông tin một cách bền vững và hiệu quả hơn rất nhiều. Hơn nữa, Anki cho phép người dùng tùy chỉnh mọi thứ, từ việc tự tạo bộ thẻ học với hình ảnh, âm thanh, đến việc tải về hàng ngàn flashcard miễn phí ở đa dạng mọi chủ đề.
5.2. Quizlet
Quizlet là một công cụ học tập trực tuyến phổ biến, cho phép người dùng tạo và học flashcard, chơi trò chơi, và làm bài kiểm tra. Điểm mạnh vượt trội của Quizlet là sự đa dạng trong các chế độ học tập như Flashcards, Learn, Test, và các trò chơi tương tác như Match có tích hợp thuật toán Spaced Repetition, giúp bạn ôn luyện kiến thức qua nhiều hình thức khác nhau, từ đó củng cố trí nhớ một cách hiệu quả và bền vững.
Với giao diện thân thiện, dễ sử dụng, Quizlet phù hợp với các học sinh, sinh viên và những người muốn học từ vựng một cách nhẹ nhàng, đa dạng hình thức, và thích các tính năng tương tác.
5.3. Memrise
Thay vì chỉ đơn thuần là ôn tập thông qua flashcard, Memrise biến việc học thành một trò chơi (gamification), giúp bạn ghi nhớ từ vựng và cụm từ mới một cách vui vẻ và có tính cạnh tranh. Điểm mạnh vượt trội của Memrise là việc sử dụng các video của người bản xứ để phát âm từ và câu, giúp bạn không chỉ học nghĩa mà còn luyện nghe và bắt chước ngữ điệu một cách tự nhiên. Mỗi từ mới đều có thể được gán với một "mem" (gợi nhớ) do cộng đồng sáng tạo, làm cho việc học trở nên dễ dàng và hài hước hơn.
Với hệ thống tính điểm, duy trì chuỗi học (streak), và bảng xếp hạng, Memrise là lựa chọn lý tưởng cho những bạn muốn biến việc học tiếng Anh theo phương pháp học Spaced repetition thành một cuộc phiêu lưu đầy động lực và hứng khởi.
5.4. Brainscape
Brainscape là một nền tảng học tập flashcard kỹ thuật số mạnh mẽ, sử dụng phương pháp lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition) với một điểm nhấn độc đáo: Confidence-Based Repetition (CBR). Thay vì chỉ đơn thuần hỏi và đáp, Brainscape yêu cầu bạn tự đánh giá mức độ tự tin của mình khi trả lời một flashcard theo thang điểm từ 1 đến 5. Dựa trên đánh giá này, thuật toán của ứng dụng sẽ tự động điều chỉnh khoảng thời gian ôn tập: những từ bạn cảm thấy kém tự tin sẽ được ôn lại thường xuyên hơn, trong khi những từ bạn đã thuộc lòng sẽ được giãn cách thời gian ra. Cách tiếp cận cá nhân hóa sâu sắc này giúp bạn tối ưu hóa thời gian học tập, tập trung vào những kiến thức khó và tiết kiệm thời gian cho những gì bạn đã nắm vững.
6. Các bước áp dụng phương pháp Spaced repetition
Để áp dụng phương pháp Spaced Repetition một cách hiệu quả, bạn có thể làm theo các bước cơ bản sau:
Bước 1: Chuẩn bị nội dung bạn cần ôn tập
Trước khi bắt đầu, hãy chuẩn bị kiến thức bạn cần ghi nhớ. Ví dụ, bạn có thể chọn ôn tập từ vựng IELTS, cụm collocations, cấu trúc ngữ pháp, idioms thông dụng hay công thức toán học .. Bạn hãy chia những nội dung mình muốn ôn tập theo từng chủ đề nhỏ (mỗi lần 10–20 mục) để dễ kiểm soát và ôn tập.
Bước 2: Học kiến thức lần đầu tiên
Đây là bước bạn tiếp xúc với thông tin mới. Hãy tập trung cao độ để hiểu rõ nội dung. Khi học từ vựng, hãy:
Đọc từ, phiên âm, nghĩa.
Đọc các câu ví dụ để hiểu ngữ cảnh sử dụng.
Cố gắng tạo một câu ví dụ của riêng bạn.
Nếu có thể, sử dụng hình ảnh hoặc liên tưởng để giúp ghi nhớ.
Bước 3: Ôn lại kiến thức ở lần lặp lại đầu tiên
Sau khoảng thời gian đầu tiên (ví dụ: 1 ngày), hãy ôn lại những kiến thức bạn đã học. Khi ôn tập, hãy chủ động gợi nhớ:
Che phần nghĩa hoặc câu trả lời và cố gắng nhớ lại.
Nếu nhớ được, hãy đánh dấu là đã nhớ và chuyển sang lần ôn tập tiếp theo.
Nếu quên hoặc nhớ không chắc, hãy xem lại và đánh dấu để ôn tập lại sớm hơn.
Bước 4: Tiếp tục ôn lại thông tin ở những lần lặp lại đã chọn
Tiếp tục quá trình ôn tập theo lịch trình đã định. Mỗi lần ôn tập thành công, khoảng thời gian cho lần ôn tập tiếp theo sẽ được kéo dài ra. Điều quan trọng là phải kiên trì và tuân thủ lịch trình. Nếu bạn bỏ lỡ một buổi ôn tập, hãy cố gắng bù đắp càng sớm càng tốt.
Lưu ý:
Không nhồi nhét: Đừng cố gắng học quá nhiều từ mới trong một ngày. Hãy học một lượng vừa phải và tập trung vào việc ôn tập.
Tạo môi trường học tập không bị phân tâm: Giúp bạn tập trung hơn vào việc ghi nhớ.
Kiểm tra định kỳ: Ngoài lịch trình ôn tập của Spaced Repetition, bạn có thể tự kiểm tra lại kiến thức của mình định kỳ để đánh giá sự tiến bộ.
Nâng cao kỹ năng học từ vựng IELTS cùng IDP
Spaced Repetition không chỉ là một phương pháp học tập mà còn là một triết lý dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về cách bộ não con người hoạt động. Dù bạn sử dụng flashcard truyền thống hay các ứng dụng thông minh như Anki và Quizlet, việc áp dụng Spaced Repetition một cách kiên trì sẽ thay đổi cách bạn học, giúp bạn tiết kiệm thời gian, giảm áp lực và đạt được kết quả tốt hơn rất nhiều.
Với những bạn đang chuẩn bị cho kỳ thi IELTS, bạn có thể chủ động ôn luyện thêm thông qua các khóa học và tài liệu luyện thi chất lượng của IDP. Để tối ưu hóa sự thuận tiện cho bạn, IDP cung cấp danh sách địa điểm thi IELTS đa dạng và lịch thi IELTS linh hoạt, với các buổi thi được tổ chức hàng tuần.
Khi bạn đã sẵn sàng, đừng ngần ngại đăng ký thi IELTS cùng IDP để bắt đầu hành trình chinh phục mục tiêu của mình!